Quasi – przedsiębiorca jako kupujący przy umowie sprzedaży samochodu

QUASI PRZEDSIĘBIORCA JAKO KUPUJĄCY PRZY UMOWIE SPRZEDAŻY SAMOCHODU.

Pojęcie quasi – przedsiębiorcy zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego 1 stycznia 2021 r.

QUASI – PRZEDSIĘBIORCA – KTO TO JEST?

Definicję quasi – przedsiębiorcy reguluje art. 556⁴ kodeksu cywilnego.

Quasi – przedsiębiorca to inaczej osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, która zawiera umowę sprzedaży bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą z innym przedsiębiorcą, a z treści tej umowy wynika, że umowa sprzedaży nie ma dla tej osoby charakteru zawodowego. W takiej sytuacji art. 556⁴ kc przyznaje tej osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą status konsumenta i nakazuje stosować w stosunku do niej przepisy o rękojmi za wady tak jak dla konsumenta. Wspomniany przepis reguluje sytuację, w której osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, dla której umowa sprzedaży nie ma charakteru zawodowego jest kupującym.

W tym miejscu przypomnę jeszcze definicję konsumenta i przedsiębiorcy.

KIM JEST PRZEDSIĘBIORCA?

Przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. (art.4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców)

KIM JEST KONSUMENT?

Konsumentem jest osoba fizyczna, która dokonuje z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. (art. 22¹ kc). Oznacza to, że konsumentem jesteśmy w sytuacji kiedy kupujemy u przedsiębiorcy towar ale tylko i wyłącznie dla celów prywatnych. Konsumentem nie będziemy jeśli zakupimy wspomniany wyżej towar od osoby fizycznej. Zakup musi być dokonany u przedsiębiorcy.

PRZYKŁADY KUPUJĄCYCH WEDŁUG CHARAKTERU ZAKUPU SAMOCHODU

Przedsiębiorca – np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, która kupuje samochód na firmę.

Konsument – np. osoba fizyczna, która kupuje samochód prywatnie i zakup ten nie jest związany z działalnością gospodarczą, nawet jeśli osoba ta prowadzi taką działalność.

Quasi – przedsiębiorca – np. radca prawny będący osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, który kupuje samochód. W tej sytuacji radca prawny nie posiada profesjonalnej wiedzy w zakresie motoryzacji więc zakup samochodu nie ma dla niego charakteru zawodowego.

Nie każdy zakup dokonany przez osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą z innym przedsiębiorcą będzie dawał podstawę do zakwalifikowania go w kategorii quasi-przedsiębiorcy. Kwalifikacja ta będzie miała miejsce, jeżeli zakup zostanie uznany za niezawodowy. Ocena tego czy zakup ma charakter zawodowy czy nie dokonywana będzie przede wszystkim na podstawie wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, gdzie na podstawie PKD możemy dokonać weryfikacji przedsiębiorcy w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

JAKI JEST ZAKRES OCHRONY QUASI PRZEDSIĘBIORCY?

• quasi przedsiębiorca ma prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość bądź poza lokalem przedsiębiorstwa bez podania przyczyny w terminie 14 dni lub nawet 12 miesięcy, jeżeli sprzedający nie poinformuje o prawie odstąpienia od umowy.
• w stosunku do quasi – przedsiębiorcy nie można stosować klauzul abuzywnych (niedozwolonych)
• w stosunku do quasi – przedsiębiorcy zastosowanie mają przepisy dotyczące rękojmi za wady fizyczne i prawne, przy czym można wyłączyć rękojmię.
• od 01.01.2023 r. quasi – przedsiębiorcy przysługują również uprawnienia w razie niezgodności towaru z umową oraz uprawnienia dotyczące umów o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.

ODSTĄPIENIE OD UMOWY SPRZEDAŻY ZAWARTEJ NA ODLEGŁOŚĆ LUB POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEZ QUASI – PRZEDSIĘBIORCĘ.

W sytuacji, gdy quasi-przedsiębiorca zawrze umowę sprzedaży samochodu poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, to zgodnie z art. 27 ustawy o prawach konsumenta, którego stosowanie od 1 stycznia 2021 zostało rozszerzone na quasi-przedsiębiorcę w myśl art. 38a cytowanej ustawy, będzie mu przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny.

Będzie mógł to zrobić w terminie 14 dni (art. 27 ustawy o prawach konsumenta). Po stronie sprzedawcy powstanie obowiązek zwrotu kosztów towaru i kosztów jego dostarczenia, natomiast po stronie kupującego powstanie obowiązek zwrotu towaru do sprzedawcy w terminie 14 dni od odstąpienia od umowy sprzedaży.

Quasi-przedsiębiorca będzie miał obowiązek zwrócić samochód sprzedawcy bądź przekazać go osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba, że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. (art. 34 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta).

ZWROT RZECZY PRZEZ QUASI-PRZEDSIĘBIORCĘ

Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta, konsument (również quasi-przedsiębiorca) ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.

Co ważne, jeżeli umowę sprzedaży zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a rzecz dostarczono konsumentowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, przedsiębiorca zobowiązany jest do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą (art. 34 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta).

ODPOWIEDZIALNOŚĆ QUSI-PRZEDSIĘBIORCY ZA ZMNIEJSZENIE WARTOŚCI RZECZY

Konsument, jak również quasi-przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba, że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy, co wynika z art. 34 ust. 4 ustawy o prawach konsumenta. Powinien wówczas naprawić wyrządzoną szkodę.

KIEDY QUASI-PRZEDSIĘBIORCA NIE MOŻE ODSTĄPIĆ OD UMOWY SPRZEDAŻY ZAWARTEJ NA ODLEGŁOŚĆ?

Uprawnienie do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni bez podawania przyczyny, nie powinno przysługiwać w przypadku umów leasingu, ponieważ są to usługi finansowe, wyłączone spod ustawy o prawach konsumenta. Przepisów tych nie można stosować również do umów dotyczących usług takich jak: bankowe, kredytu konsumenckiego, ubezpieczeniowych.

UPRAWNIENIA QUASI-PRZEDSIĘBIORCY Z TYTUŁU RĘKOJMI ZA WADY

Zgodnie z art. 556 kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeśli rzecz sprzedana posiada wadę fizyczną lub prawną.

W świetle nowego artykułu 556⁴ kodeksu cywilnego, do quasi-przedsiębiorcy stosować się będzie przepisy dotyczące konsumenta zawarte w dziale „Rękojmia za wady” kodeksu cywilnego, za wyjątkiem art. 558§1 (zdanie drugie), który stanowi, że w przypadku konsumentów ograniczenie lub wyłączenie rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.

Quasi-przedsiębiorcę obejmują również przepisy dotyczące konsumenta zawarte w dziale „Roszczenia sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej”, zgodnie z art. 576⁵ kodeksu cywilnego.

Podstawowa zmiana sprowadza się do tego, że quasi-przedsiębiorca nie utraci uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbada rzeczy, w czasie i w sposób przyjęty przy tego rodzaju rzeczach i gdy nie zawiadomi sprzedawcy niezwłocznie o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później-jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

WYŁĄCZENIE RĘKOJMI

Z uwagi na fakt, że w stosunku do quasi-przedsiębiorcy nie ma zastosowania przepis art. 558§ 1 kodeksu cywilnego możliwe jest wyłączenie rękojmi. Oznacza to, że sprzedawca w dalszym ciągu będzie mógł w stosunku do takiego quasi-przedsiębiorcy wyłączyć w drodze umowy jego uprawnienie z tytułu rękojmi za wady.

PODSUMOWANIE

Wprowadzenie do porządku prawnego instytucji quasi-przedsiębiorcy spowodowało, że sprzedawcy samochodów muszą zwracać większą uwagę przy formułowaniu zapisów umów sprzedaży. Co do zasady pozostało im prawo do wyłączenia rękojmi za wady, ale muszą pamiętać o odpowiednich zapisach w tym zakresie. Należy także zwracać szczególną uwagę aby w umowie sprzedaży nie były zawarte klauzule niedozwolone takie jak np. przedłużenie terminu dostawy samochodu przez dealera samochodowego.