Rękojmia przy sprzedaży samochodów używanych
1 stycznia, 2024
Obniżenie ceny w przypadku wady samochodu
3 stycznia, 2024
W niniejszym artykule poruszam temat dochodzenia roszczeń z tytułu wady pojazdu. Jest to temat bardzo ważny jednak skomplikowany, dlatego pokrótce postaram się go omówić i pomóc w jego zrozumieniu.
Terminy, o których chciałbym szerzej napisać uregulowane zostały w art. 568 Kodeksu Cywilnego.
§1 wskazanego artykułu mówi, że Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości-przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.
§ 2 wskazuje, że Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminów określonych w § 1 zdanie pierwsze (czyli przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – pięciu lat).
§ 3 mówi o tym , że W terminach określonych w §2 kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej. Jeżeli kupujący żądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady.
§ 4 omawianego artykułu wskazuje, że W razie dochodzenia przed sądem albo sądem polubownym jednego z uprawnień z tytułu rękojmi termin do wykonania innych uprawnień, przysługujących kupującemu z tego tytułu, ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Przepis §4 stosuje się odpowiednio do postępowania mediacyjnego, przy czym termin do wykonania innych uprawnień z tytułu rękojmi, przysługujących kupującemu, zaczyna biec od dnia odmowy przez sąd zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem lub bezskutecznego zakończenia mediacji. (art. 568 § 5 kodeksu cywilnego).
Omawiając w/w paragrafy zacznę od wyjaśnienia terminu Konsumenta. W prawie polskim za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. (art. 221 kodeksu cywilnego).
Powracając do terminów jakie wskazuje art. 568 kodeksu cywilnego ważnym jest rozróżnienie pomiędzy terminem na stwierdzenie wady, a terminem na złożenie stosownego oświadczenia (w przypadku odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny) lub złożenie oświadczenia i wystąpienie z powództwem do sądu (w przypadku żądania naprawy lub wymiany pojazdu).
Stwierdzenie wady musi nastąpić w terminie 2 lat od daty wydania rzeczy kupującemu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży używana rzecz ruchoma, wówczas stwierdzenie wady może zostać ograniczone nie mniej niż do roku od daty wydania rzeczy kupującemu. W praktyce datą wydania rzeczy kupującemu będzie co do zasady data zawarcia umowy sprzedaży.
Od momentu stwierdzenia wady mamy 1 rok na:
- złożenie oświadczenia o odstąpieniu lub o obniżeniu ceny pojazdu
- złożenie oświadczenia i w ślad za tym wystąpienie do sądu z żądaniem naprawy lub żądaniem wymiany pojazdu.
W przypadku złożenia oświadczenia o odstąpieniu lub o obniżeniu ceny pojazdu wystarczającym będzie, jeżeli w terminie 1 roku od daty stwierdzenia wady nasze oświadczenie dojdzie do drugiej strony lub druga strona będzie miała możliwość zapoznania się z nim.
W przypadku żądania naprawy lub żądania wymiany pojazdu mamy do czynienia z roszczeniem o usunięcie wady lub o wymianę rzeczy. W sytuacji gdy realizujemy takie roszczenie będziemy musieli w terminie 1 roku złożyć oświadczenie o naprawę lub wymianę pojazdu oraz w tym samy terminie złożyć do sądu pozew lub zawezwanie do próby ugodowej.
Inaczej sytuacja wygląda kiedy kupującym jest konsument. Po stwierdzeniu wady konsument również ma rok na złożenie oświadczenia o odstąpieniu lub o obniżeniu ceny pojazdu lub złożenie oświadczenie i wystąpienie do sądu z żądanie naprawy lub żądaniem wymiany pojazdu na nowy. Różnica polega na tym, że termin 1 roku na złożenie w/w oświadczeń nie może skończyć się wcześniej niż termin 2 lat na stwierdzenie wady.
Aby łatwiej można było zrozumieć powyższą regulację, poniżej przedstawię dwa przykłady.
Przykład 1:
Kupujący o dowolnym statusie.
01.11.2021 r. – wydanie rzeczy kupującemu
01.11.2023 r. – najpóźniejszy możliwy termin na stwierdzenie wady
01.11.2024 r. – najpóźniejszy termin dojścia do sprzedawcy jednego z oświadczeń i ewentualnego wystąpienia do sądu z żądaniem naprawy lub wymiany.
Przykład 2:
Kupujący – konsument
01.11.2021 r. – wydanie rzeczy kupującemu
01.11.2023 r. – najpóźniejszy możliwy termin na stwierdzenie wady
lub
01.11.2022 r. – możliwy termin na stwierdzenie wady jeżeli przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma
01.11.2025 r. – najpóźniejszy termin dojścia do sprzedawcy jednego z oświadczeń i ewentualnego wystąpienia do sądu z żądaniem naprawy lub wymiany.
Lub
01.11.2024 r. – najpóźniejszy termin dojścia do sprzedawcy jednego z oświadczeń i ewentualnego wystąpienia do sądu z żądaniem naprawy lub wymiany jeżeli przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma.
W sytuacji kiedy uchybimy w/w terminom na dochodzenie roszczeń i okres rękojmi upłynął, możliwa jeszcze będzie próba skonstruowania odpowiedzialności sprzedawcy w oparciu o inne przepisy. Podstawą prawną może być tutaj art. 471 kodeksu cywilnego, który wskazuje na odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania przez drugą stronę umowy. W omawianej sytuacji nie obowiązuje termin na zawiadomienie o wadzie, co może być pomocne głównie dla przedsiębiorców, którzy przekroczyli termin na niezwłoczne zawiadomienie o wadzie.
Na zakończenie wspomnę jeszcze o sytuacji podstępnego zatajenia wady przez sprzedawcę, którą opisuje art. 568 § 6 kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji kupującego nie obowiązuje 2-letni termin na stwierdzenie wady od momentu wydania rzeczy. Kupującego obowiązuje jednak termin 1 roku na złożenie niezbędnych oświadczeń i ewentualne wystąpienie do sądu w przypadku żądania naprawy lub żądania wymiany rzeczy.
Polecam również: