Prawo motoryzacyjne dla kierowców i podmiotów biznesowych w następującym zakresie:

Rękojmia na samochód - wady ukryte samochodu i zwrot auta po zakupie

Co zrobić, gdy zakupiony samochód okaże się wadliwy?

Zakup samochodu zawsze stanowi poważne przedsięwzięcie, nieraz poprzedzone długimi poszukiwaniami i konsultacjami ze specjalistami od mechaniki. Wiadomo – samochód przed zakupem warto bardzo dokładnie sprawdzić. W końcu dzięki temu możliwe jest wykrycie wad, które zmniejszają wartość samochodu bądź w ogóle uniemożliwiają jego bezawaryjne użytkowanie. Tymczasem jasne jest, że każdy kierowca chce posiadać samochód, który nie będzie – kolokwialnie mówiąc – skarbonką. Jeżeli jednak okaże się, że zakupiony pojazd jest wadliwy, warto skorzystać z uprawnień przewidzianych dla ochrony kupującego. Jest nią przede wszystkim tzw. rękojmia za wady, mająca pełne zastosowane także w obrocie pojazdami mechanicznymi. Jak skorzystać z rękojmi w przypadku kupna wadliwego samochodu?

Rękojmia za wady rzeczy sprzedanej – jak to działa?

Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę . To właśnie tę odpowiedzialność określa się mianem rękojmi. Jednak w świetle przytoczonego przepisu Kodeksu cywilnego kluczowym zagadnieniem jest ustalenie czym jest „wada fizyczna lub prawna”. W pierwszej kategorii chodzi o wszelkie niezgodności dostarczonego towaru z umową zawartą pomiędzy sprzedawcą a kupującym. Ustawodawca ma tu na myśli m.in. sytuacje, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego; została wydana kupującemu w stanie niezupełnym.

Natomiast przez wadę prawną ustawodawca w Kodeksie cywilnym rozumie się sytuacje, w której okazuje się, że rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. Z wadą prawną mamy więc do czynienia przede wszystkim wówczas, gdy sprzedawca sprzedaje rzecz, która tak naprawdę do niego nie należy bądź możliwość jej sprzedaży została ograniczona na mocy określonych okoliczności.

Rękojmia za wady – zastosowanie do umowy sprzedaży samochodu

Przepisy Kodeksu cywilnego odnoszące się do rękojmi za wady fizyczne i prawne w całej rozciągłości stosuje się także w przypadku zakupu samochodu. Mówiąc inaczej, rękojmia na samochód obejmuje takie same uprawnienia kupującego, jak w przypadku jakiejkolwiek innej rzeczy. W końcu może się zdarzyć – i niestety często rzeczywiście zdarza się – że zakupiony pojazd już po bardzo krótkim czasie nie nadaje się do użytku z powodu wad tkwiących w nim już w momencie sprzedaży. Niekiedy także sprzedający próbuje przenieść własność samochodu obarczonego różnego rodzaju wadami prawnymi, co w jego mniemaniu jest sposobem na rozwiązanie związanych z tym problemów.

W tym kontekście należy pamiętać, że wada samochodu – na gruncie regulacji odnoszących się do rękojmi za wady rzeczy sprzedanej – to taka, która istniała w pojeździe w dniu jego sprzedaży. Dotychczasowy właściciel, przenosząc własność swojego pojazdu na inny podmiot, nie odpowiada za wady, które powstały później i nie mają żadnego związku z tymi, które istniały w momencie sprzedaży. Jednak należy odróżnić to od sytuacji, w których wada samochodu powoduje inne uszkodzenia bądź ujawnia się nawet po długim okresie od zakupu pojazdu. W każdym razie odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu wad prawnych i fizycznych pojazdu to skomplikowana sprawa, w której należy pamiętać o wielu różnych uwarunkowaniach – przede wszystkim prawnych.

Rękojmia na samochód – na co trzeba uważać?

W tym kontekście trzeba przypomnieć, że sprzedawca odpowiada tylko za takie wady, o których kupujący nie wiedział. To z kolei stanowi kolejny, bardzo istotny argument na rzecz naprawdę dokładnego i wszechstronnego sprawdzania pojazdu przed zakupem. Jednak ustawodawca nie nakazuje kupującemu – także samochodu – do dołożenia wysokiej staranności przy finalizowaniu umowy. Dlatego w praktyce powstają wątpliwości, jak dokładnie należy sprawdzić samochód, aby móc skorzystać z uprawnień wynikających z przepisów regulujących rękojmię za wady sprzedanej rzeczy.

Największe trudności w tym zakresie pojawiają się przy sprzedaży samochodów używanych, które z samej natury są w jakimś zakresie wyeksploatowane – a tym samym mogą mieć różnego rodzaju wady. Przedsiębiorca – a także osoba fizyczna – zajmujący się obrotem takimi pojazdami powinien zadbać o swoje interesy umieszczając w umowach sprzedaży specjalne klauzule, w których wymienia się znane wady pojazdu, a przynajmniej w których kupujący jasno potwierdza swoją świadomość kupna używanego samochodu, z czego mogą wynikać różnego rodzaju wady. To jednak nie zmienia faktu, że rękojmia za wady samochodu używanego również funkcjonuje.

Sprzedający i kupujący mają prawa oraz obowiązki! Czym jest rękojmia na samochód?

Rękojmia odnosi się do praw i obowiązków zarówno kupującego, jak i sprzedającego. Samochód jest świetnym przykładem praktycznego zastosowania przepisów regulujących tę instytucję. Rzeczywiście mogłoby się wydawać, że rękojmia tyczy się przede wszystkim uprawnień kupującego, który jest chroniony przed zakupem trefnego towaru. W końcu wada samochodu pociąga za sobą negatywne konsekwencje właściwie tylko dla jego użytkownika. Jednak nie oznacza to, że samo zgłoszenie sprzedającemu roszczeń z tytułu rękojmi automatycznie musi prowadzić do ich uwzględnienia. Wręcz przeciwnie – sprzedający może bronić się na różne sposoby!

Wady ukryte samochodu od osoby prywatnej, czy od firmy zawodowo zajmującej się obrotem pojazdami, nie są łatwe w ocenie. Często ich istnienie – a zwłaszcza moment i przyczyny powstania – są przedmiotem różnego rodzaju kontrowersji i sprzecznych opinii. Dlatego w przypadku, gdy dojdzie pomiędzy stronami umowy sprzedaży samochodu do sporu, zarówno sprzedający, jak i kupujący mogą bronić się na wiele różnych sposobów. Zaś wynik postępowania może zależeć od jakości przedstawianych argumentów, a tym samym od poziomu wiedzy, doświadczenia i po prostu profesjonalizmu prawnika reprezentującego każdą ze stron. W każdym razie trudno wygrać tego rodzaju sprawę bez wsparcia prawnika biegłego w kwestiach motoryzacyjnych.

Zwrot auta po zakupie na mocy rękojmi

Rękojmia pozwala kupującemu chociażby na żądanie dostarczenia rzeczy wolnej od wad. W realiach obrotu pojazdami częściej jednak kupujący chcą oddać wadliwy pojazd. Zwrot auta po zakupie wydaje się najlepszym rozwiązaniem zwłaszcza wówczas, gdy od jego zakupu upłynęło niewiele czasu bądź usterki są tak poważne, że nie opłaca się ich naprawiać. W końcu wada samochodu – ile czasu można korzystać z roszczeń z tytułu rękojmi wyjaśnimy poniżej – często zupełnie przekreśla możliwość jego użytkowania.

Wobec tego warto podkreślić, że Kodeks cywilny przewiduje, że osoba która nabywał rzecz – w tym przypadku samochód – z wadą ma prawo żądać: jego wymiany na inny; naprawy; obniżenia ceny, a w przypadku wad istotnych może także odstąpić od umowy. Zwrot auta po zakupie w praktyce oznacza albo jego wymianę na inny, albo odstąpienie od umowy sprzedaży i zwrot pieniędzy. Przy czym korzystanie z każdego z tych uprawnień bywa uzależnione od szczegółowych warunków – chociażby dotyczących okresu, przez który można z nich czynić użytek. Dlatego warto wiedzieć przez ile czasu wada samochodu daje podstawę do sięgnięcia po roszczenia wynikające z rękojmi za wady sprzedaży?

Jak długo od zakupu auta można korzystać z rękojmi?

Co do zasady sprzedający odpowiedzialny jest za wady sprzedanego samochodu przez dwa lata, licząc od dnia podpisania właściwej umowy. Natomiast kupujący, który wykrył wadę, ma rok – od dnia, kiedy została ujawniona – na zgłoszenie swoich roszczeń sprzedawcy. Dochodzenie roszczeń po tym terminie możliwe jest wówczas, gdy kupujący wykaże, że sprzedawca celowo zataił przed nim wady pojazdu. Z tych względów rękojmia za wady samochodu używanego powinna być podstawą działania kupującego tak szybko, jak to tylko możliwe.

Oczywiście przy obrocie samochodami mają zastosowania także regulacje odnoszące do relacji pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem. A więc podmioty sprzedające pojazdy osobom fizycznym, które dokonują zakupu bez związku z ewentualnie prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, muszą pamiętać o wysokich standardach ochrony praw konsumentów.

W omawianych tu realiach chodzi przede wszystkim o brak możliwości ograniczenia bądź wyłączenia w umowie sprzedaży zastosowania omówionych powyżej unormowań dotyczących rękojmi za wady rzeczy oraz o zmiany w zakresie uprawnień przysługujących przedsiębiorcom. W obrocie konsumenckim, jeżeli sprzedawca zaproponuje usunięcie wady, nabywca może żądać zarówno wymiany rzeczy, jak i domagać się naprawy pojazdu. Aczkolwiek uprawnienia te nie przysługują konsumentowi, gdy niemożliwe jest doprowadzenie wadliwej rzeczy do stanu zgodnego z umową lub koszty naprawy zaproponowane przez konsumenta są zbyt wysokie w porównaniu do sposobu oferowanego przez sprzedawcę.

Nieoceniona pomoc prawnika w przypadku wad ukrytych auta i rękojmi

Wobec powyższych analiz – a to tylko niewielki fragment dotyczący materii praw i obowiązków stron umowy sprzedaży samochodu – trudno mieć wątpliwości, że spory odnoszące się do rękojmi za wady pojazdu są niezwykle skomplikowane i wielowątkowe. Dlatego, gdy wobec nich staje sprzedawca bądź kupujący – bez względu na to, czy są to przedsiębiorcy, czy też osoby fizyczne – warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w tego rodzaju kwestiach. Jego pomoc może okazać się nieocenionym wsparciem zarówno na etapie postępowania sądowego, jak i wcześniej – a więc jeszcze przed wytoczeniem pozwu.